Cransoun(-à-fueio-de-tenchuriero)
Ionopsidium glastifolium
Brassicaceae Cruciferae
Nom en français : Cranson à feuilles de pastel.
Descripcioun :Lou cransoun-à-fueio-de-tenchuriero es uno grando erbo que pòu faire fin qu'à 1,5 m. Se rescontro dins li palun e li sagnas pas trop liuen de la mar (aigo-sau). Se recounèis à si fueio entiero qu'embrasson la cambo emé douas auriheto. Li siliculo an un estile courtet e caupon de grano emé d'espineto. Pèr d'ùni la planto sarié naturalisado, mai èi couneigudo en Prouvènço desempièi l'an pebre.
Usanço :Couneissèn pas d'usanço particuliero, pamens estènt un caulet, dèu èstre manjadis. Coume es apara lou miés èi de lou regarda.
Port : Erbo
Taio : 30 à 150 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Teroufite
Cicle bioulougico : Planto de l'an
Gènre : Ionopsidium
Famiho : Brassicaceae
Famiho classico : Cruciferae
Ordre : Brassicales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : 5
Ø (o loungour) enflourejado : 2 à 8 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 100 m
Aparado :
Vo
Mai à avoust
Liò : Palun
- Sagnas
Estànci : Mesoumediterran
Couroulougi : Estenoumediterrano-Ouèst
Ref. sc. : Ionopsidium glastifolium (L.) M.Koch, 2012
(= Cochlearia glastifolia L., 1753 )
Genciano
Gentiana lutea
Gentianaceae
Àutri noum : Genciàna, Jansano, Sensano, Baselico.
Noms en français : Gentiane jaune, Grande Gentiane.
Descripcioun :La genciano es uno grando erbo que trachis dins li pasquié de mountagno. I'a pas pèr s'engana, pamens s'acampas sa racino, avisas-vous que siegue pas de varaire, Veratrum album forço empouisounanto ! La genciano a li fueio óupousado au contro dóu varaire que soun alterno.
Usanço :Es uno planto bèn couneigudo pèr èstre subretout vertuouso dins li proublèmo de digestioun. Sa racino s'emplego pèr adouba d'aigarden (coume la Suze). Se pòu bouta direitamen la racino dins de vin blanc pèr n'en faire d'aperitiéu o de digestiéu quouro sias "stoumaga". Pamens "lou vin de sensano es amar que te fa pua'n'ase pèr la chaminèio ! (in J.-L. Domenge, LMT op.cit. p. 59).
Port : Grando erbo
Taio : 80 à 150 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Gentiana
Famiho : Gentianaceae
Ordre : Gentianales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 5 cm
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 100 à 2200 m
Aparado : Noun
Juliet à setèmbre
Liò : Pasquié
- Prado umido
- Bos clar
Estànci : Mountagnard à Subaupen
Couroulougi : Ouroufito-Sud-Éuropenco
Ref. sc. : Gentiana lutea L., 1753